Luttik Oudorp

Achteloos gebruik van benamingen en woorden is een fenomeen waaraan niemand zich kan onttrekken. Samen vormen ze een instrument waarmee we elkaar kunnen verstaan, ook wel bekend als spreektaal. Het is niet nodig om de oorsprong van woorden te kennen om ze te gebruiken maar interessant en leuk is het wel. Mijn interesse voor de betekenis ervan werd gewekt toen me opviel dat sommige achternamen een relatie leken te hebben met beroepen van dragers. De eerste keer dat me dit overkwam was toen de piloot Benno Baksteen op televisie verscheen. Een weinig betrouwbare achternaam voor een vliegenier bedacht ik me meteen. Een ander voorbeeld is Hennie de Haan die voorzitter is van de vakbond voor pluimveehouders. Alsof de onontkoombare bestemming al vanaf haar geboorte in de naam besloten lag. Sindsdien betrap ik me soms op de neiging de oorsprong van woorden uit te zoeken. Die nieuwsgierigheid levert de sensatie van nieuwe inzichten op ook wel “aha-erlebnis” genoemd en werkt verslavend. Zo ontdekte ik onlangs dat het alledaagse woord tafel is afgeleid van het Latijnse tabula wat vlakke plank betekent. In de Middeleeuwen gebruikte men namelijk planken die voor de maaltijd op schragen werden gelegd en erna tegen de muur gehangen. Een andere bron vormt het woord tafal ofwel afgeplatte top, wat terug te vinden is in de plaatsnaam Tafalbergon, gelegen in de omgeving van Naarden. Ineens wist ik dat dit de tafelberg moest zijn; een platte heuvel op de Gooische hei en een speelplek uit mijn jeugd. Deze gewaarwording smaakte naar meer en dus besloot ik de achtergrond van de straat Luttik Oudorp te onderzoeken. De naam riep al langer vraagtekens bij me op en ik was benieuwd naar de relatie met onze woonplaats. Luttik staat voor klein. In stukken uit het regionaal archief lees ik dat “klein Oudorp” deel was van het rechtsgebied of de banne van Oudorp. Het werd begrensd door de Kooltuin in het westen en Luttik Oudorp in het zuiden. Ooit reikte het gebied van Oudorp dus tot in de huidige stad, wat uiteraard tot meerdere grensgeschillen aanleiding gaf. In 1637 werd een eind gemaakt aan de conflicten en het Oudorperdijkje als nieuwe grens vastgelegd. Zo zit dat dus. Dankzij zoekmachines leidt een beetje neuzen op internet tot verrassende uitkomsten. Een aanrader voor het geval de afleiding van legpuzzels en Netflix in tijden van Corona begint te vervelen. Probeer het maar eens! Leen Bron van de foto: Collectie Regionaal Archief Alkmaar / FO 1011739.