Ik moet tien jaar geweest zijn toen we tijdens de jaarwisseling werden vergast op een pandemonium van explosies en projectielen veroorzaakt door de jongens van de overkant. Het was mijn eerste kennismaking met wat ineens de traditionele oudejaarsviering bleek te zijn. Het staat sinds kort zelfs op de Nederlandse lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Het pandemonium heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt. Vooral omdat mijn rotjes, gedegradeerd werden tot kinderachtige klappertjes. Sindsdien heb ik ernaar gestreefd de overburen te evenaren en zo mogelijk te overtreffen. Dat was niet gemakkelijk want ieder jaar werd hun arsenaal uitgebreid. Bovendien was de opbrengst van mijn krantenwijk en de daarbij horende nieuwjaarsfooien onvoldoende. Jaar na jaar vond ik mijn Waterloo op het slagveld. De frustrerende start van het nieuwe jaar werd door mijn ouders vanachter de ramen hoofdschuddend aanschouwd.

De kick om elkaar af te troeven schijnt overigens de verklaring te zijn voor de absurde uitgaven en het nemen van grote risico’s. Dit ter vergoelijking voor de jaarlijkse na-ijver en drift in onze buurt.

De vernedering eindigde dankzij de oefengranaten van de vriend van mijn zus, een beroepsmilitair. “Eersteklas knallers, waarbij ander spul in het niet valt,” zei hij.

Toen de overburen hun kruit verschoten hadden was mijn moment van glorie aangebroken. Ik streek een granaat af en wierp hem vol verwachting in het naastgelegen plantsoen.

Een enorme dreun gevolgd door hel wit, geel en rood licht zette de hele buurt in vuur en vlam. De oorlog reikte tot aan de voordeur. Het effect was maximaal want iedereen stond sprakeloos en met open mond naar het plantsoen te kijken. Het duurde even voor ik kon genieten van mijn triomf. Eindelijk waren de overburen platgegooid en afgebrand. Dankzij de resterende granaten wist ik dit succes In de volgende jaren te herhalen.

De behoefte om te imponeren is inmiddels verdwenen en ruimschoots gecompenseerd door aandacht voor elkaar, een schone stoep en uitgespaarde kosten.

Bovendien bevat vuurwerk zware metalen en andere zeer giftige stoffen, die grond, lucht en water ernstig vervuilen. Neem bijvoorbeeld de uitstoot van zwaveldioxide die de jaaremissie van het totale wegverkeer in Nederland ruimschoots overtreft. Of de fijnstof, voor iedereen zichtbaar als mist en voelbaar vanwege ademhalingsproblemen.

Ik ben bekeerd en in plaats van imponeren, geïmponeerd door de tegenargumenten. Genietend van champagne en de mensen om mij heen voel ik mij bevrijd. Ervaar het volgend jaar ook eens, ik gun het iedereen.

Leen