Nationale open molendagen 2025
Tekst: Catharina Mandjes | Foto’s: Nick Groesbeek
Annet van der Lende: molenaar van Molen C
In het kader van de nationale open molendagen 2025 die op 10 en 11 mei plaatsvonden ga ik op bezoek bij molen C van de vrouwelijke molenaar Annet van der Lende.
Bij het hek word ik begroet door Leo, een hond, zeg maar gerust een héél grote hond. Annet komt er achteraan om het hek open te doen.
Ik kan er niets aan doen maar ik ben diep onder de indruk omdat ik dicht langs de wieken van de molen loop waarin ook nog mensen wonen.
Echtgenoot Martin staat in de keuken. ‘Koffie of thee?’ vraagt hij. We gaan in de knusse huiskamer zitten en Leo aan mijn voeten komt liggen en als voetenbank fungeert.
Namen van de molens
‘Vertel eerst maar eens hoe het zit met de namen van de molens,’ zeg ik tegen Annet.
‘De molens zijn in eigendom van de molenstichting Alkmaar en hebben letters,’ legt ze uit. ‘Het water in de polder, de boezem en de Hoornse vaart werd destijds door de molens gelijk getrokken. Molen A is gedemonteerd toen de verdeling van het water niet meer nodig was. Door oorlogsomstandigheden is het materiaal helaas verloren gegaan. Vandaar dat vanuit Alkmaar gezien de eerste molen de letter B draagt. Daar ben ik trouwens opgegroeid want mijn ouders wonen er! Dan volgt onze molen met de letter C. Daarna komen nog molen D en E. Molen F is gesloopt maar verder weet ik daar niets over.’
Vrijwilligerswerk
‘Molenaars zijn overwegend vrijwilligers die niet bewoonbare molens draaiende houden. Met een gezin is dat best lastig omdat dit veel tijd en energie kost. Vrouwelijke molenaars zijn overigens dun gezaaid want slechts tien procent is vrouw. Daar zit verandering in want van de mensen die in opleiding zijn is twintig procent vrouw. Ik vind het leuk om die ontwikkeling te zien.
Wij zijn trouwens de enige werkende molen van de vier. Wij malen het water uit de Hoornse vaart via de vijzel (een soort grote schroef) naar een slootje waarna het weer de Hoornse vaart in gestuwd wordt. Een soort circuit dus.’
Levensgeschiedenis
‘Hoe heeft je leven er uit gezien in aanloop naar het molenaarschap?’ vraag ik Annet.
‘Tot mijn twintigste heb ik bij mijn ouders op molen B gewoond. Met echtgenoot Martin hebben we in Daalmeer, Kerkrade en in Stompetoren gewoond. We hebben twee dochters, twee kleinkinderen en een derde is onderweg. In 2010 heb ik het molenaars-certificaat behaald en in 2016, we woonden in Stompetoren, werd ik gebeld; molen C kwam vrij en of ik wilde solliciteren. Ik was de enige vrouw die solliciteerde en ik ben het ook geworden!’
Wonen en leven in een molen
‘Het leven in een molen is niet enkel romantisch. Het is hard werken. De molen moet op de wind gezet worden, kruien wordt dat genoemd. Als we gaan draaien plaats ik hekken om mensen op afstand van de wieken te houden en zo de veiligheid te garanderen. De molen draait alleen als we thuis zijn, ook vanwege diezelfde veiligheid. Mijn man en ik hebben daarnaast gewoon een baan want we kunnen niet leven van het molenaarschap alleen.’
‘Naast het werk op de molen heb ik een baan als apothekersassistente bereiding in het Noord West Ziekenhuis. Ik maak chemo’s voor individuele patiënten. Aan zakken glucose en zout voeg ik werkzame stoffen toe.
Verder hebben mijn man, onze jongste dochter en ik als hobby het motorrijden; we doen altijd mee met de kerstmannen optocht dat als doel heeft om geld op te halen voor kinderen met kanker in het Prinses Máxima Centrum.’
Ziekte
‘Helaas werd ik in Coronatijd ziek. Dit heeft heel veel van mij gevraagd omdat ik alleen naar behandelingen toe moest en totaal geen psychische ondersteuning kreeg. Na twee jaar dacht ik weer voldoende hersteld te zijn maar niemand heeft me verteld dat je eigenlijk nooit meer helemaal de oude wordt. Dus ik wil wel maar het lukt vaak gewoon niet. Om die reden draait de molen ook niet meer zo vaak. Het kost veel energie om de molen draaiende te krijgen. Gelukkig kunnen mijn man en dochter meehelpen want zij volgen de molenaarsopleiding. Dat maakt het iets makkelijker.’
Rondleiding
Na dit openhartige gesprek maken we nog een rondje door de molen. Op de eerste en tweede verdieping van de molen bevinden zich slaapkamers en sanitair. Maar helemaal boven in de molen gebeurt het. Onder de rieten kap bevinden zich enkele tandwielen en een kruirad; Annet laat zien hoe de molen daarmee op de wind gezet kan worden. Verder laat zij mij zien hoe de molen wordt vastgezet ofwel op de ‘rem’ gezet wordt.
Het mooie lichte hout ziet er prachtig uit maar de wind waait wel door de kieren heen. ‘Als het in de winter sneeuwt waaien de vlokken hier gewoon naar binnen,’ vertelt Annet. ‘Dan moeten we snel vegen want anders staat de hele vloer onder water met het risico dat het naar de verdiepingen eronder lekt.’
Als we alle steile trappen naar beneden geklommen zijn lopen we nog een rondje om de molen terwijl Annet me het watercircuit laat zien.
‘Afgelopen zaterdag, op de open dag, hebben zestig tot zeventig bezoekers een bezoek gebracht aan dit paradijselijke plekje waar wij mogen wonen om een kijkje te nemen in de molen!’
Mooie woorden en als ik kijk naar de molen, het water, de polder, de andere molens, alle dieren en de prachtige natuur, kan ik niet anders dan het met haar eens zijn.
Ik neem afscheid van Annet, Martin én hond Leo en stap weer op mijn fiets, na een indrukwekkend bezoek aan de molen en een mooi gesprek.